Cooler Master MasterLiquid PL360 Flux White review

Voordat ik deze review begin wil ik Cooler Master bedanken voor het leveren van deze koelers. De witte koeler is op een later moment gebruikt voor een “Sensation White” pc build waarbij alleen maar witte onderdelen gebruikt zijn. We hebben via een ander kanaal ook de zwarte versie gekregen die later gebruikt is voor een build van een klant.

Cooler Master is bij menig hardware liefhebber een bekend bedrijf. Deze fabrikant heeft in de loop der jaren verschillende producten op de markt gebracht in diverse product categorieën. Neem de kastenreeks, waarbij zowel de Cosmos behuizing als de CM690 kasten erg bekend zijn. Ze hebben zelfs een kast van €500,- op de markt gezet genaamd de HAF700 Evo, een gigantisch exemplaar met een zee van ruimte. Maar ook koelers en voedingen mogen niet ontbreken.

Tevens zijn ze actief op de markt van randapparatuur. Het bedrijf had voorheen de CM storm serie in het assortiment, maar tegenwoordig vallen bijna alle producten onder de “Master” lijn. De toetsenbord lijn heet MasterKeys, de muizen mogen de naam MasterMouse dragen en de hoofdtelefoons worden MasterPulse genoemd al . Er is ook nog de MasterSet, wat bestaat uit een toetsenbord en een muis. Uitzonderingen zijn de CK lijn en de Devastator serie.

Voor het product van vandaag gaan we toch terug naar de naam van het merk: Cooler. We gaan het namelijk hebben over de PL360 Flux AIO koeler, een waterkoeler die gebruikt maakt van drie ventilatoren en een nieuw koelblok heeft. Er zijn twee varianten in omloop: een zwarte en een mooie witte variant. We hebben beide varianten binnen gekregen en op de testbank gelegd om ze aan de tand te voelen. De prijs ligt met een standaard waarde van €150,- redelijk aan de hoge kant. Maar wat krijg je ervoor terug? Daar gaan we achter komen in deze review.

• Specificaties
• Unboxing
• Inbouwen
• Showcase
• Prestaties
• Conclusie

Voordat we de koeler uitpakken gaan we eerst eens kijken naar de specificaties:

We zien in de specificaties terug dat de kleur van de koeler zwart is, echter hebben we beide varianten in huis. Hij is dus ook in het wit verkrijgbaar. De koeler kan op heel veel verschillende moederborden geïnstalleerd worden, zelfs op oude AM2 en LGA1156 borden. Uiteraard worden ook de nieuwste borden ondersteund, alleen kan het wel voorkomen dat je een speciale kit los erbij moet kopen zoals het geval is bij AM5. Ook al spreken we over een 360 millimeter radiator, in zijn algemeenheid is hij langer omdat hier ook de slangen zitten waar de vloeistof doorheen gaat. De pomp zelf is niet al te groot en is makkelijk te monteren. Deze pomp moet overigens meer dan 200.000 uur meegaan dus hij zal niet snel kapot gaan. De koeler zou ook vrij stil zijn werk moeten doen want de ventilatoren zouden maar 32 dBA aan geluidsdruk produceren. Verder levert Cooler Master 5 jaar garantie met deze koeler.

De hele koeler is opnieuw ontwikkeld, aldus Cooler Master. Het ontwerp van de pomp is aangepast, de radiator is verbeterd en zelfs de ventilatoren hebben een aanpassing ondergaan. Dit alles is netjes op elkaar afgestemd om te zorgen voor de beste koeloplossing voor je machine. Of dat ook daadwerkelijk zo is dat moet natuurlijk blijken tijdens het testen van de koeler. Het koelblok is voorzien van hele dunne vinnen zodat de warmte snel afgevoerd kan worden. En veel warmte zou ook snel opgepikt moeten worden dankzij de geoptimaliseerde koperen plaat die op de processor drukt.

Zoals we net ook aangaven is ook de ventilator verbeterd. We hebben hier te maken met de Flux ventilatoren. Deze is geoptimaliseerd voor betere koeling van radiatoren. Omdat de bladen van de ventilator aan de buitenkant vastzitten is er een betere luchtstroom beschikbaar waardoor koele lucht beter zijn weg vindt. De airflow van 72,37 CFM zou goed en snel de warmte moeten afvoeren maar of dat ook daadwerkelijk zo is dat zien we bij het testen.

Wat tevens een belangrijk onderdeel is van het koelproces is de radiator. Hier wordt immers de warmte afgegeven aan de buitenlucht door middel van de ventilatoren. Als je radiator niet goed is zal de warmte ook niet snel verdwijnen. Daarom staan bij deze radiator de koelvinnen dicht op elkaar om op die manier een groot oppervlak te hebben waar de warmte langs afgevoerd kan worden. Wel kan het zijn dat de lucht minder makkelijk door de radiator heen kan maar daar zijn de ventilatoren voor ontworpen. Hij is ook vrij dun zodat deze in bijna elke kast geplaatst kan worden. Wat ook niet mag ontbreken bij deze koeler is RGB verlichting. De ventilatoren hebben RGB aan boord maar ook de pomp. Dit moet het geheel een mooier uiterlijk geven zonder in te leveren op koelprestaties.

Om dit alles aan te kunnen sturen kan de splitter aangesloten worden op elk moederbord die een A-RGB connector aan boord heeft. Maar heb je dit niet of wil je geen gebruik maken van de software van je moederbord dan levert Cooler Master ook een controller mee. Cooler Master noemt de verlichting overigens Addressable Gen 2 RGB en alles is aan te sturen via de MasterPlus+ software. De naam klinkt een beetje dubbelop, dat wel. Maar deze software kan de verschillende CM apparaten aansturen, waaronder de verlichting van deze koeler.

Wil je meer informatie dan is dit terug te vinden op de pagina van Cooler Master.

Terug naar boven

Laten we de dozen er eens bij pakken. Zo kunnen we ook de verschillen zien tussen de twee koelers.

Beiden dozen zijn identiek aan elkaar buiten het feit dat de witte variant de tekst White Edition erbij heeft gekregen, al moet ik zeggen dat de afbeelding op de voorkant van de verpakking het verschil ook al duidelijk maakt. Verder mag de naam van het product niet ontbreken, het logo links onderin van Cooler Master en het feit dat men een controller bij het geheel levert. Kijken we dan naar de achterkant dan zien we een paar van de features, dit in 9 verschillende talen. Op de zijkant van de doos zien we weer de naam en het feit dat er verlichting aanwezig is. Ook staat hier dat de moederborden van vrijwel alle grote merken ondersteund worden voor de verlichting. Maken we de doos open dan zien we de koeler en de onderdelen netjes in het karton liggen. Uiteraard de witte koeler in de witte doos en de zwarte koeler in de zwarte doos.

Het eerste wat we uit de doos halen zijn de ventilatoren, drie per koeler. Het verschil tussen de zwarte en de witte variant is puur de behuizing. De zwarte koeler komt met zwarte ventilatoren terwijl de witte uiteraard met de witte versie komt. Ook de rubbers zijn hetzelfde gehouden als de buitenkant. De bladen van de ventilatoren zijn in beide gevallen in het wit uitgevoerd. Hier is ook goed te zien dat de uiteindes vastzitten aan een ring. Dit voorkomt dat de bladen gaan trillen en dat de lucht niet kan ontsnappen naar een kant die je niet wilt. Overigens zijn de kabels van de ventilatoren aangepast aan de kleur van de koeler, een mooi detail.

Verder vinden we in beide dozen de accessoires voor het monteren van de hele koeler. Een van de belangrijkste dingen zijn toch wel de brackets en de schroeven om alles te monteren. We hebben onderdelen voor een Intel opstelling, een AMD opstelling en een TR4 bracket voor de high-end chips. Backplates mogen ook niet ontbreken voor de diverse Intel sockets. We zien ook schroeven voor het vastzetten van de backplates en de ventilatoren, 12 stuks om precies te zijn. Verder hebben we een kleine tube Mastergel Pro koelpasta om te zorgen voor een zo goed mogelijk contact tussen de koeler en de processor. Kabels voor de controller mogen niet ontbreken alleen zijn deze wel in het zwart uitgevoerd. Beetje jammer als je de kleur ziet maar wel handig voor de uniformiteit. We hebben ook een fansplitter om de ventilatoren te voorzien van stroom. We zien hem hier in het wit maar de zwarte variant is uiteraard in het zwart uitgevoerd. Als laatste hebben we de controller om de verlichting aan te kunnen sturen, mocht je moederbord er geen aansluitingen voor hebben.

We leggen alles aan de kant en gaan kijken naar de koeler zelf. Dit doen we voor nu trouwens voor beide koelers, straks bij het monteren richten we ons alleen op de witte koeler. Beiden zitten netjes verpakt in het plastic om beschadigingen te voorkomen. De slangen zitten niet verpakt maar dat is niet zo erg. Eenmaal uitgepakt zien beide koelers er lekker straks uit. Het is compleet wit of zwart, afhankelijk welke variant je in handen hebt. Op beide varianten staat ook vermeld dat het ontworpen is door Cooler Master: bij de zwarte in een iets donkerdere tint, in het wit staat de tekst in het grijs. Hier is goed te zien dat de koelvinnen ook gekleurd zijn. Zelfs bij de witte variant is het netjes gedaan, dit ziet er lekker strak uit. Het is duidelijk te zien waar de ventilatoren straks op vastgezet moeten worden, hier zijn netjes schroefgaten voor gemaakt in de radiator.

Beide koelers hebben de slangen vastgeklonken aan de uiteindes. Bij de zwarte variant is dit geheel in het zwart gedaan terwijl er bij de witte versie aan de kant van de pomp een deel zwart is gemaakt. Dit is wel een beetje jammer en niet in contrast met de rest van de koeler. De slangen hebben een lengte van 40 centimeter wat voldoende zou moeten zijn voor het monteren in een standaard kast. We zien aan de kant van de radiator iets van een vulpoort zitten om de koeler bij te vullen. Dit is echter normaal niet nodig en wordt het niet aangeraden deze open te maken. Het koelblok zelf is bij de zwarte versie voorzien van een glanzend oppervlak met daarin het Cooler Master logo. Aan de buitenkant zit een witte rand waar straks de verlichting door te zien is. Bij de witte versie er gekozen voor een grijs plaatje op het koelblok. Aan de andere kant van het koelblok zien we de coldplate met daarop een folie en de tekst dat je deze toch echt moet verwijderen anders wordt de processor niet gekoeld (en je zult niet de eerste zijn die het vergeet). Ook hier zien we bij de witte variant een beetje zwart zitten. We zien bij het blok een inham waar de brackets in geschoven moeten worden om zo de koeler te kunnen monteren op het moederbord. Deze kunnen maar op één manier erin geschoven worden en dat is best handig. Verder zien we dat de kabels wel netjes in kleur uitgevoerd zijn, passend bij de kleur van de koeler.

Terug naar boven

We hebben de koelers bekeken, tijd om deze ook te gaan monteren en uiteindelijk te gaan testen. Om het makkelijk te houden richten we ons op de witte variant van deze koeler.

We beginnen het proces met het monteren van de ventilatoren op de radiator. Belangrijk is wel om te bepalen hoe de radiator in de kast gemonteerd wordt. Dit is namelijk bepalend voor hoe de ventilatoren op de radiator geschroefd worden. Immers: je wilt de kabels aan de achterkant hebben en niet in het zicht aan de voorkant. Ook is het belangrijk om te kijken of je de ventilator lucht door de radiator heen wilt laten blazen (push) of juist koele lucht door de radiator heen laat trekken (pull). Zet de eerste ventilator tegen de radiator aan en bevestig deze met de vier langere schroeven. Herhaal dit proces voor de overige twee ventilatoren.

We moeten de pomp voorzien van de juiste brackets anders wordt het lastig om deze op het moederbord te monteren. Voor deze test pakken we de Intel brackets al is het monteren van de AMD variant net zo makkelijk. De zijkanten van het koelblok hebben een opening waar het bracket makkelijk ingeschoven kan worden. Let wel dat je de uiteindes laat uitsteken want anders kan de pomp nog niet vastgezet worden. Aan de onderkant hebben we schroefgaten zitten waar we de twee kleine schroeven doorheen kunnen schroeven. Herhaal dit ook voor de andere kant. Nu kunnen we de pomp goed op zijn plek zetten.

We moeten de andere kant ook nog voorbereiden: de kant van het moederbord. Daar levert Cooler Master een backplate voor en de nodige schroeven. Het bracket bevat overigens twee stukjes tape zodat je deze tijdelijk vast kunt zetten op de achterkant van het bord. Plaats het backplate met de korte punten door de openingen heen. Als deze op zijn plek zit kunnen we de pinnen op het bord draaien zodat het backplate vastzit en het koelblok straks op deze pinnen gezet kan worden. Vier stuks moet je monteren, dan is dit gedeelte ook klaar.

Er zijn nog twee laatste handelingen die we moeten doen voordat het blok op zijn plek gezet kan worden. Het eerste is koelpasta aanbrengen om de miniscule putjes en krasjes van de processor en het koelblok op te vullen en de warmte zo beter af te voeren. Het tweede is het folie verwijderen van de onderkant van het koelblok. Doe je dit niet dan kan de processor zijn warmte niet kwijt en valt de machine uit. Ook kan het plastic gaan smelten met grote schade tot gevolg. Zet het blok op de pinnen en draai de vier duimschroeven vast op de pinnen. Doe dit kruislings zodat de koeler niet scheef komt te zitten. Draai stukje bij beetje tot je niet meer verder kunt, dan weet je dat die goed zit.

Het allerlaatste wat er nog moet gebeuren is het aansluiten van de verschillende kabels. De pomp moet op de daarvoor bestemde header geprikt worden zodat deze genoeg stroom krijgt om de vloeistof rond te pompen. Ook de ventilatoren moeten aangesloten worden en hiervoor is een splitter beschikbaar. Deze is netjes in het wit uitgevoerd en past bij de koeler. Sluit de ventilatoren aan en prik de andere kant op het moederbord. Als laatste willen we de verlichting aansturen dus moeten we ook deze aansluiten. De splitter hiervoor is helaas niet in het wit uitgevoerd maar in het zwart, een minpunt hiervoor. Als alle connectoren aangesloten zijn dan kan de splitter op het moederbord geprikt worden. Nu kan de RGB aangepast worden via de software van het moederbord. Alternatief is uiteraard om de controller te gebruiken van Cooler Master.

Terug naar boven

Aangezien we geen gebruik maken van de software van Cooler Master zelf maar van die van het moederbord hebben we geen software om te tonen. Wel kunnen we laten zien hoe de beide koelers eruit zien.

De verlichting ziet er heel netjes uit, al zeg ik het zelf. Vooral de ring en het logo op het koelblok geven een chique uitstraling aan het geheel. Maar ook de RGB van de ventilatoren mag er zijn. De kleuren spatten van de ventilatoren en alles werkt prima samen met het moederbord. Zowel de witte als de zwarte versie zien er goed uit.

Op deze foto’s lijkt het alsof de zwarte variant iets minder helder is. Dat kan inderdaad kloppen. De witte variant laat iets meer kleur zien aangezien het wit de kleuren van de fans wat laat weerkaatsen. Echter geven ze beiden de kleuren netjes weer.

Ook wanneer de ventilatoren draaien wordt de verlichting mooi weergegeven. De middelste kern is niet verlicht maar dat maakt niet zo gek veel uit. Er blijft genoeg over om van te genieten.

Terug naar boven

Verlichting op een koeler is leuk maar het is nog belangrijker hoe goed de koeler zijn werk doet: het koelen van de processor. Daarom gaan we kijken hoe goed de koeler presteert tijdens een aantal tests. De koeler is gemonteerd op een systeem bestaande uit de volgende onderdelen:

• Intel Core i9 10850K
• ASUS Z590 Maximus XIII Hero moederbord
• 2 x 8 GB Corsair Vengeance LPX 3200 MHz C16 geheugen
• Samsung 960 Evo 250 GB
• Coolermaster Masterwatt 750 Watt
• Coolermaster Test Bench

De koeler wordt twee keer opnieuw gemonteerd om uit te sluiten dat temperaturen veel hoger of lager uitvallen dan het uiteindelijke resultaat. De test wordt, zoals in de opstelling al te zien is, gedaan op een Coolermaster Test Bench en niet ingebouwd in een computerkast. Het verschilt natuurlijk per kast wat de echte prestaties gaan zijn van een koeler. Heb je een kast met veel airflow, dan zullen de prestaties iets beter zijn. Wanneer je gebruik maakt van een kast zonder ventilatoren, dan zullen de temperaturen iets hoger liggen. Dit lijkt een beetje op een gemiddeld gebruik.

Er wordt voor de tests gebruik gemaakt van OCCT, Aida64, Prime95 en Cinebench R23. De temperaturen, voltages en eventuele snelheden worden uitgelezen via Hwinfo64. Aangezien dit synthetische tests zijn zullen deze scores iets hoger uitvallen dan bij het spel wat je speelt of de video die jij aan het bewerken bent. Tevens zal de ene processor niet hetzelfde presteren als de andere processor, de zogenaamde silicon lottery.

Er wordt op twee manieren gemeten: de eerste is bij de standaard kloksnelheid zoals hij uit de doos komt en de tweede is bij een overklok naar 4,8 GHz op een voltage van 1,35 Volt. Dit was op dat moment de meest stabiele instelling die ik kon vinden. Ook belangrijk te vermelden is dat de omgevingstemperatuur 20 graden was.

Als het systeem niets aan het doen is wordt de processor maar 25 graden. Dit is erg netjes te noemen maar mag ook wel met een koeler van dit formaat. Zetten we het systeem flink aan het werk met Cinebench dan wordt de processor 66 graden. Dit is netjes te noemen voor de gekozen processor. Dit halen we ook in Aida64 wat een aantal standaard taken simuleert. Prime95 en OCCT, twee hele zware tests voor de processor, laten de temperatuur van de processor stijgen tot 74 graden. Ook dit is acceptabel. De processor kan netjes zijn werk doen zonder gehinderd te worden vanwege de warmte. Als we de processor gaan overklokken dan stijgt de Idle temperatuur met maar 1 graad. Dit is binnen de marge. In Cinebench stijgt de temperatuur met 10 graden en in Aida64 met 9 graden. Dit is te verwachten als een processor meer voltage te verduren krijgt. Dezelfde stijging zien we bij Prime95 maar de koploper is toch OCCT waarbij de processor maar liefst 13 graden warmer wordt. Gelukkig is ook de 87 graden die we meten acceptabel en kan de processor zijn werk doen. Dat is ook niet een workload die je dagelijks op je processor zet.

En moeten de ventilatoren hard werken om dit voor elkaar te krijgen en zouden ze daarom dus veel geluid maken? In Idle mode draaien de ventilatoren nog geen 500 toeren per minuut waarbij we een geluidsdruk meten van maar 37dB op een afstand van 30 centimeter. Dit is aardig stil te noemen. Zetten we de machine aan het werk dan stijgt de snelheid in de mildere testen naar 1270 RPM en in de zwaardere tests naar 1470 RPM. De geluidsdruk komt hier niet hoger dan 41dB wat vrij stil is. Aangezien we de metingen doen buiten een computerkast zal het geluid nog wat gedempt worden door je kast. Gaan we de processor overklokken dan komen we uit op waardes tussen de 1500 en 2180 RPM. De geluidsdruk in de zwaarste tests komt uit op 48dB en dat is toch wel te horen. Gelukkig zijn dit synthetische tests en zul je dit in de praktijk alleen maar meemaken als je echt zware taken uit laat voeren door de processor.

Terug naar boven

All In One koelers zitten al even in het assortiment van Cooler Master maar het bedrijf weet elke keer weer nieuwe varianten op de markt te zetten. Dat moet ook wel want processoren worden steeds warmer waardoor het koelen ook steeds belangrijker wordt. Maar ook het uiterlijk is steeds belangrijker geworden. De consument heeft steeds meer eisen en Cooler Master probeert uiteraard aan die behoefte te voldoen. En met de Flux heeft het bedrijf een koeler die qua uiterlijk zeker opvalt. Maar gaat dit ten koste van de koelprestaties?

Het antwoord: niet echt. De koeler weet een Core i9 10850K vrij koel te houden. Standaard wordt de processor niet warmer dan 25 graden en zet je de processor flink aan het werk dan komt de temperatuur niet hoger dan 74 graden. Dat lijkt hoog maar eigenlijk valt het wel mee als je ziet wat voor werk het verzet. Ga je de processor dan overklokken en flink belasten dan stijgt de temperatuur tot een max van 87 graden. Dit is wel behoorlijk maar de processor zit nog steeds niet tegen zijn limiet aan.

Daarbij kunnen de ventilatoren redelijk hard draaien. Standaard zien we waardes tot 1475 toeren per minuut maar klokken we de processor hoger dan komen we tot maar liefst 2175 toeren per minuut. Dit verplaatst dan ook een hoop lucht wat redelijk wat geluid maakt. We meten met een decibelmeter een waarde van 48dB. Dit is redelijk hoorbaar maar dit zal wat zachter klinken wanneer je de koeler in een computerkast gebouwd hebt. Deze tests zijn immers op een open testbench uitgevoerd. Wil je de koeler stiller hebben dan moet je kijken naar andere ventilatoren.

Wat zeker een opvallend item is aan deze koeler is het uiterlijk, voornamelijk de RGB verlichting die gebruikt is. Deze ziet er heel goed uit. Bij de zwarte koeler worden de helderheid van de kleuren nog enigszins afgezwakt door het zwarte. Ga je kijken naar de witte variant dan spatten de kleuren echt van de koeler af. De kleuren weerkaatsen tegen de radiator zo je kast in. Persoonlijk vind ik die effect er tof uit zien. Nog een pluspunt is dat de verlichting aangestuurd kan worden via de software van je moederbord. Je hebt dus niet een apart programma nodig om de kleuren of patronen te veranderen. De splitter is zo op een aanwezige connector van het moederbord te prikken. Nadeel bij de witte koeler is dan wel dat de splitter kabel niet in het wit is uitgevoerd, dat had wat mij betreft wel anders gemogen.

De Flux is een nette 360 millimeter AIO koeler maar je zult wel iets meer moeten neertellen om deze koeler in huis te halen, mocht je hem nog vinden. De concurrentie is in ieder geval vrij fors op dit prijspunt.

Mocht je op- en/of aanmerkingen hebben of iets te vragen, dan hoor ik het uiteraard graag. Mocht je dit een leuke review vinden, dan hoor ik het dit natuurlijk ook graag. 🙂 Het motiveert mij om nog meer reviews te maken.

Terug naar boven