Gigabyte Radeon RX 6900 XT Gaming OC 16G review

Voordat ik deze review begin wil ik Gigabyte bedanken voor het uitlenen van deze videokaart.

In 2019 kwam AMD met nieuwe videokaarten op de markt die eindelijk gebruik gingen maken van een nieuwe architectuur. Na jaren lang gebruik gemaakt te hebben van de GCN architectuur wisselde men naar de nieuwe RDNA architectuur. Het verschil met de NVIDIA kaarten werd al een stuk kleiner, ook al was er een behoorlijk gat ontstaan in de jaren dat AMD gebruik maakte van dezelfde chips. Eind 2020 kwam AMD met de verbeterde versie van de RDNA met de verrassende naam: RDNA2. De naam van de reeks was net zo verrassend: de AMD 6000 series.

AMD had bij de introductie van RDNA2 drie verschillende kaarten tot hun beschikking. Daar waren de RX 6800, RX 6800 XT en de RX 6900 XT. De laatstgenoemde kaart is het vlaggenschip van AMD en moet volgens AMD zelf concurreren met de RTX 3090 van NVIDIA. Dat is ook het beste meetpunt voor AMD want een 6900 XT vergelijken met een kaart van de vorige generatie is niet verstandig. De hoogste geplaatste kaart toen was de RX 5700 XT en die is van een andere categorie.

Uiteraard zijn de nodige fabrikanten er als een speer bij om hun eigen versies van de nieuwe kaarten op de markt te brengen. Gigabyte is één van deze merken en zet vier verschillende varianten van de 6900 XT op de markt: van een standaard versie tot een watergekoelde variant. De versie die we vandaag bespreken is de Gigabyte Radeon RX 6900 XT Gaming OC 16G. Waar de verkoopprijs van een standaard AMD 6900 XT op ongeveer €1125,- ligt moet deze kaart op het moment van schrijven €1400,- kosten. Maar wat krijg je voor het geld? Dat gaan we lezen in deze review!

• Architectuur
• Specificaties
• Unboxing
• Prestaties
• Synthetische Benchmarks
• Full HD
• 1440P
• 4K Resolutie
• Software
• Overclocking
• Temperaturen en verbruik
• Conclusie

Voordat we echt naar de videokaart gaan kijken werpen we eerst even een korte blik op de GPU zelf. Deze GPU is de tweede generatie chip die gebaseerd is op de RDNA architectuur. Na jaren gebruik te maken van refreshes op het GCN platform legde AMD met de 5000 reeks RDNA op de tafel. RDNA staat voor niets meer dan Radeon DNA. Bij de 5000 serie zagen we al forse verbeteringen in vergelijking met GCN en AMD’s kaarten maakten een grote sprong op het prestatievlak.

Met RDNA2 moet het gat met concurrent NVIDIA weer een heel stuk kleiner worden. Maar natuurlijk wil je dan ook dat het stroomverbruik binnen de perken blijft. Immers: hoe minder stroom verbruikt wordt, hoe koeler de videokaart blijft. Één van de manieren om dit voor elkaar te krijgen is het gebruik van de Infinity Cache, iets wat bij AMD moederborden ook gebruikt wordt. Door deze cache is het mogelijk veel hogere snelheden te behalen bij een kleinere geheugenbus. Doordat de Infinity Cache fungeert als versterker wordt de bandbreedte uiteindelijk maar liefst 3,25x efficiënter dan de standaard bussnelheid van het geheugen. Dit is zelfs sneller dan het standaard GDDR6X geheugen wat prijziger is om te implementeren. Al is het plaatsen van de 128MB cache ook best prijzig: dit kost namelijk wel extra ruimte op een kaart.

Ook al wordt bij de RDNA2 kaarten gebruik gemaakt van dezelfde chipgroottes en procedé als bij de 5000-reeks kaarten, heeft men toch deze kaarten weer wat zuiniger weten te maken. Dit komt doordat men optimalisaties heeft doorgevoerd van de eerste reeks chips. Je zou kunnen zeggen dat deze chips de evolutie zijn van de vorige reeks. Daardoor kunnen kloksnelheden omhoog en het verbruik omlaag. AMD claimt dat de 6000-series kaarten tot maar liefst 65% meer prestaties kunnen leveren per watt ten opzichte van de vorige generatie. Dit dient natuurlijk wel met een behoorlijke korrel zout genomen te worden maar het feit dat ze zo’n verbetering kunnen doorvoeren is op zijn zachtst gezegd indrukwekkend te noemen. Wat hier in de praktijk van over blijft is natuurlijk maar de vraag.

RDNA2 brengt voor het eerst ook Raytracing naar de AMD kaarten. Dit is een feature die bij NVIDIA al even in gebruik is maar AMD moest dit altijd softwarematig op zien te lossen. De Compute Units van de 6000 reeks chips hebben een Ray Accelerator aan boord waardoor deze berekeningen uitgevoerd kunnen worden. Hoe het precies in zijn werk gaat is helaas niet duidelijk gemaakt door AMD. Dit houden ze liever even voor zich. Maar met behulp van de FidelityFX software weet AMD Raytracing wel voor elkaar te krijgen in combinatie met rasterization.

Terug naar Boven

Voordat we de kaart echt gaan bekijken, pakken we eerst de theorie er eens bij.

De chip van deze kaart is ontwikkeld op het 7nm procede. De snelheden liggen op 2050 MHz met de Game Clock en 2285 MHz als Boost clock. De Game Clock is echter geen keihard gegeven aangezien de snelheid best wat hoger kan liggen. Dit is slechts een gemiddelde van wat een speler kan verwachten in games. De kaart is voorzien van 16 GB GDDR6 geheugen wat standaard geklokt is op 16 GHz. Deze kaart heeft maar liefst drie PCIe stroom connectoren nodig om te kunnen werken, dus houdt er rekening mee dat je voeding dit ook aan kan. De aanbevolen voeding is er dan ook één van 850 Watt.

De koeling van de kaart wordt verzorgd door het Windforce 3x koelsysteem wat Gigabyte al een tijdje op kaarten monteert. Dit zijn drie ventilatoren waarbij de middelste ventilator in tegengestelde richting draait ten opzichte van de buitenste ventilatoren. Zo kan warme lucht niet blijven hangen in de koeler en wordt deze netjes afgevoerd. De 6 heatpipes en de koperen Direct Touch plaat moeten er voor zorgen dat de warmte snel van de GPU afgevoerd kan worden. De ventilatoren zorgen dat de warmte van het koper af geblazen wordt.

Dit mag dan wel een kaart zijn van het normale Gigabyte merk, dat betekent niet dat overklokken niet mogelijk is. Er is zelfs een schakelaar aanwezig op de kaart waarmee de BIOS aan te passen is van de kaart. Schakel deze naar de OC stand en de kaart heeft, na een herstart van de computer, hogere snelheden geprogrammeerd staan. Wil je echter een stillere computer hebben dan is het mogelijk de schuif om te zetten naar de Silent instelling. Herstart de machine en de kloksnelheden van de kaart liggen wat lager dan normaal. Dit heeft wel als voordeel dat de kaart minder warm wordt waardoor de ventilatoren niet hoeven te draaien. En als een ventilator minder snel hoeft te draaien is er ook minder geluid aanwezig.

Verlichting? Ja, ook deze kaart heeft het gemonteerd zitten, al is het niet veel. Om de verlichting aan te sturen is er de RGB Fusion software van Gigabyte. Hiermee kan niet alleen de verlichting van de videokaart aangestuurd worden maar ook de verlichting van de overige Gigabyte/Aorus producten. Ook apparaten die het RGB Fusion protocol ondersteunen kunnen aangestuurd worden, denk hierbij bijvoorbeeld aan geheugen, ventilatoren, koelers of LED strips.

Wil je meer informatie, kijk dan op de internetpagina van Gigabyte.

Terug naar Boven

De theorie hebben we nu gehad. Tijd om eens te kijken naar wat we nu echt in handen hebben.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

De doos ziet er redelijk bekend uit. We treffen op de voorkant een groot oog aan. Dit is een standaard afbeelding die gebruikt wordt door Gigabyte op hun “normale” lijn van kaarten. Linksboven staat het merk terwijl rechts onderin de naam van de kaart staat. Ook staat hier dat het gaat om een AMD kaart met de RDNA2 architectuur. Links staan een aantal van de features vermeld. Meer features vinden we terug op de achterkant van de doos samen met de specificaties. Maken we de doos open dan zien we voornamelijk schuim in de doos liggen. Halen we dit weg dan zien we de kaart liggen in een antistatische zak. Daaronder hebben we nog een Quick Guide die geleverd wordt met de kaart. Dat is ook meteen de enige accessoire die bij de kaart zit, voor de rest niets. Positief: ook geen driver cd die door niemand meer gebruikt wordt.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Als we dan de kaart uit de antistatische zak halen dan zien we een vrij forse videokaart tevoorschijn komen. Op zich is dit wel te verwachten met de beste kaart wat AMD nu te bieden heeft maar dit is wel heel erg groot. Qua uiterlijk ziet de kaart er op het eerste gezicht uit zoals de meeste kaarten tegenwoordig. Er zit weinig kleur op de kaart, alleen zwart met een aantal grijze accenten. Daar het een kaart is uit de Gigabyte lijn zit er ook niet al teveel RGB verlichting op om de kaart te personaliseren. Of dit erg is, ligt aan je smaak en wensen. De cover van de kaart is wel van plastic en dat is jammer om te zien. Voorop zien we drie ventilatoren die de warmte van de kaart af moeten voeren. Het liefst moet de kaart zo koel mogelijk zijn. De backplate van de kaart is wel van aluminium. Deze ziet er straks uit en dient tevens als een extra manier om de warmte van de achterkant af te voeren.

• 

• 

• 

• 

De drie ventilatoren op de koeler van de kaart zien er wat apart uit. Deze zijn, zoals in de laatste foto ook te zien is, iets anders gevormd aan de bovenzijde van de bladen. En niet alleen de vorm is anders maar ook zitten er lijnen op de bladen zelf. Dit allemaal om de luchtstroom zo optimaal mogelijk te krijgen waardoor ook de kaart zo goed mogelijk gekoeld kan worden. De middelste ventilator draait ook in tegengestelde richting van de andere twee ventilatoren om de lucht zo goed mogelijk weg te krijgen van het koelblok. Anders kan de warmte lucht klem komen te zitten zitten twee ventilatoren. De stickers op de ventilatoren bevatten het Gigabyte logo en zien er vrij standaard uit.

• 

• 

• 

• 

Kijken we naar de bovenkant dan zien we links de Radeon benaming. Dit is uiteraard de naam van de videokaart reeks van AMD. Dit deel is niet verlicht. Verder naar rechts zien we het behoorlijke koelblok wat moet zorgen voor de afvoer van de warmte die door het GPU en het geheugen opgewekt wordt. Wat wel verlicht is, is het Gigabyte logo wat rechts van de koelvinnen te vinden is. Deze RGB verlichting is aan te sturen via de RGB Fusion software waar we later op terug gaan komen. Helemaal aan de rechterkant zien we maar liefst drie 8-pins PCIe aansluitingen terug. Deze connectoren moeten er voor zorgen dat de kaart voorzien wordt van genoeg stroom. Dit is overigens één connector meer dan wat de standaard 6900XT kaart van AMD zelf aan boord heeft.

• 

• 

• 

• 

We hebben eerder al gezien dat de kaart voorzien is van een backplate. Deze is compleet van metaal en ziet er (wat mijn betreft) strak uit. We vinden in het midden van de kaart de naam van het merk terug, te weten Gigabyte. Dit is wel weer in hoofdletters. Helemaal aan de rechterkant vinden we een tekening terug. Het geeft de kaart toch iets van aankleding. Het laatste wat we aan de achterkant terug zien is een schakelaar. Met deze schakelaar kan de kaart in OC mode of in Silent mode gezet worden. In de OC mode wordt de kaart voorzien van hogere kloksnelheden maar daardoor moeten de ventilatoren wel harder aan de slag waardoor er ook meer geluid van de kaart komt. In de Silent mode worden de kloksnelheden lager gezet zodat de kaart ook minder warm wordt. Het gevolg daarvan is dat de ventilatoren minder snel hoeven te draaien en daardoor de kaart stiller is. Wat je voorkeur ook is, het is heel makkelijk aan te passen.

Missen we nog één ding aan deze kaart: de aansluitingen voor de schermen. Er zijn twee Displaypoort 1.4a connectors aanwezig en twee HDMI 2.1 connectors. Deze laatste zijn belangrijk om 8K beelden weer te kunnen geven. Nu zijn het aantal apparaten dat hier gebruik van maakt amper te krijgen en betaal je er de hoofdprijs voor maar de kaart is er klaar voor. Verder zijn er geen exotische aansluitingen meer terug te vinden.

Terug naar Boven

Op het moment dat de 3000 serie van NVIDIA uitgebracht werd ben ik overgestapt naar een nieuw testplatform. Dit keer geen Intel (ook al wordt er gezegd dat Intel nog steeds beter is voor Gaming) maar een AMD platform. Waarom? In tegenstelling tot Z490 die toen beschikbaar was ondersteunde het X570 platform als enige PCIe Gen 4. Aangezien er door NVIDIA gepusht wordt op het feit dat de 3000 serie gebruik maakt van PCIe 4.0 is het niet meer dan logisch om hier naar te wisselen. De oudere kaarten van NVIDIA zijn opnieuw getest en ook de AMD Radeon 5600XT en 5700XT zijn meegenomen. Ook nieuw zijn de set van benchmarks die gebruikt zijn. Een aantal games zijn verdwenen, anderen hebben een upgrade ondergaan (neem Metro Exodus en Ghost Recon) en er zijn een paar nieuwe games bijgekomen (Forza en Borderlands). Twee van deze games ondersteunen ook de RTX technologie.

De specificaties van het testsysteem zijn als volgt:

• AMD Ryzen 5 3600X @ 3.8 GHz
• Gigabyte X570 Aorus Elite moederbord
• 2 x 8 GB G.Skill Trident Z Neo 3600 MHz C16 geheugen
• Cooler Master ML240R RGB waterkoeler
• Samsung 960 Evo 250 GB SSD (OS disc)
• Kingston A2000 1TB SSD
• Cooler Master Test Bench V2
• Cooler Master V-series 750Watt voeding
• Windows 10 Professional NL 64-bit
• AOC U2879VF 4K monitor

De videokaarten die getest zijn staan hieronder vermeld samen met de versie van de gebruikte driver op dat moment.

Alle tests zijn 3 keer uitgevoerd en er is een gemiddelde genomen van de resultaten om eventuele pieken of dalen uit de resultaten te filteren. Mochten er grote afwijkingen zijn, dan zijn de benchmark nogmaals uitgevoerd. Let wel op dat de resultaten zoals hieronder vermeld staan, niet overeen hoeven te komen met jouw tests. De resultaten kunnen per systeem verschillen en zelfs per videokaart.

Synthetische Benchmarks

We beginnen de tests met een paar oude bekenden: 3D Mark en Superposition. De nieuwste toevoeging bij deze benchmarks is de komst van Port Royal. Dit is een benchmark die gebruik maakt van Raytracing. Zodoende kunnen de kaarten van NVIDIA getest worden op deze “nieuwe” techniek.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

We zien dat de 6900XT in de oudere Firestrike tests een grote afstand tot de 3080 neemt en ver bovenaan staat. Gaan we echter de Time Spy tests bekijken dan is het verschil tussen de 3080 en de 6900XT kaarten te verwaarlozen. Blijkbaar presteert AMD beter in de DirectX 11 test dan in de DirectX 12 variant. Ook hebben we Port Royal gedraaid tegen beter weten in. De kaart weet toch nog een redelijke score neer te zetten voor een GPU die een matige ondersteuning biedt voor Raytracing. In Superposition moet de 6900XT alleen zijn meerdere erkennen in de zwaarste test.

1920 x 1080

Zoals in eerdere reviews al te lezen was zijn de tests op Full HD voor de high-end kaarten eigenlijk niet zo nuttig op dit testplatform. De prestaties worden namelijk teniet gedaan door een CPU bottleneck. Dat betekent dat de videokaart zit te wachten op instructies van de processor. Daardoor kan het gebeuren dat een goedkopere kaart beter uit de verf komt dan de 6900XT. Kijken we echter naar Hitman, een test waar we echt kijken naar de GPU score, dan zien we de kaart helemaal bovenaan staan, net zoals bij Borderlands 3 en Forza 4. Bij F1 2020 op Ultra High zien we dit ook terug. Een aparte vermelding is er overigens voor Ghost Recon: Breakpoint. Daar staan twee resultaten: de tests uitgevoerd op DX11 en op de Vulkan API. Het lijkt erop dat de AMD kaarten niet geweldig presteren op DX11 in dit spel, vandaar dat we de tests nogmaals hebben gedaan op DX12. Datzelfde probleem zien we overigens ook bij Deus Ex.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

2560 x 1440

Schroeven we de resolutie wat op naar 1440P dan zien we dat de 6900XT toch wat vaker bovenaan staat, maar dat is nog steeds niet overal het geval. Far Cry 5 lijkt toch niet goed overweg te kunnen met deze kaart en moet de kaarten van het groene kamp boven zich dulden. Dit geldt ook voor Deus Ex: Mankind Divided. De kaart wilt wel maar het gaat hem niet helemaal goed af. Ook hier een aparte vermelding voor Ghost Recon: waar de kaart net het niveau van een 3070 of 3080 haalt (afhankelijk van de instelling) staat de kaart bovenaan als de Vulkan API gebruikt wordt. Het loont dus wel om deze instelling te pakken voor AMD. Bij Raytracing haalt de kaart net iets meer dan een 3070, maar eigenlijk hadden we niets anders verwacht.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

3840 x 2160

Als we dan naar 4K gaan dan staat de kaart over het algemeen wel waar het hoort: helemaal bovenaan. Paar uitzonderingen dit toch benoemd moeten worden: in Shadow of the Tomb Raider haalt de kaart net 55 FPS wat eigenlijk te laag is en hetzelfde geldt voor Metro Exodus. Daar had ik persoonlijk meer van verwacht. Ook bij Final Fantasy moet de kaart toch zijn meerdere erkennen in de 3080 kaarten van verschillende fabrikanten. Raytracing hebben we het maar niet over in deze resolutie: de prestaties in Metro Exodus storten namelijk in.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Terug naar Boven

Voor deze videokaart is er software aanwezig maar in principe levert AMD bijna alle software die je nodig hebt. Dit pakket wordt ook de wel Adrenalin software genoemd en heeft behoorlijk wat opties aan boord. In dit hoofdstuk gaan we kijken naar de opties.

Bij het installatiescherm zien we de versie die we gaan installeren. Het installatietype is ook te bepalen. Het is sinds kort mogelijk om te kiezen of je het volledige pakket wilt installeren of alleen het stuurprogramma. Sommige mensen hechten geen waarde aan het AMD pakket. Tevens kan de locatie gekozen worden waar het programma geïnstalleerd moet worden. Druk vervolgens op installeren. Er komen nog wat uitleg en wat vragen voorbij, zoals wat voor profiel het beste bij je past. Als alles gereed is komen we in het hoofdscherm terecht.

In het hoofdscherm zien we linksboven het laatste spel wat we gespeeld hebben. Hier was het de benchmark van Shadows of War. Daaronder zien we de media die we eerder hebben opgenomen maar dat is leeg hier omdat er nog geen opnames zijn gemaakt. Het is echter wel mogelijk opnames of video’s te maken via de software. Aan de rechterkant zien we dan de software versie die op dat moment geïnstalleerd is. Op het moment van de screenshots was dit de meest recente versie maar ondertussen zijn er al een paar versies verder. Daaronder vinden we de AMD Link optie die niet actief was op het moment van schrijven. Onderin vinden we de upgrade advisor om te kijken of er hardware vervangen moet worden. Met een 6900XT lijkt mij dat onwaarschijnlijk maar het kan zijn dat de processor vervangen zou moeten worden.

 

Het tabblad Spellen laat zien welke spellen allemaal gevonden zijn door de software of welke al een keer zijn opgestart. In het hoofdscherm is ook meteen zichtbaar hoe lang een spel of applicatie heeft gedraaid en wat het gemiddeld aantal FPS is bij dat spel. Klik je op een spel of applicatie dan krijg je wat meer informatie te zien. Het tabblad Compatibiliteit laat zien of je hardware een spel of applicatie wel kan draaien en wat er eventueel aangepast dient te worden, wil je een beter resultaat krijgen.

 

In het tabblad opnemen en streamen kunnen we, zoals de naam al doet vermoeden, beelden opnemen en streamen. Daaronder hebben we vier kopjes die we kunnen bekijken. In de kop Opnemen is het mogelijk een clip op te nemen als je dat zou willen. Er kan gekozen worden uit het volledige scherm of een gebied. Kies ook nog de microfoon en camera en je kunt aan de slag. Het blad Livestream is voor het streamen naar het internet toe. Ook hier zijn de nodige instellingen aan te passen. Als je klaar bent om live te gaan klik je op Live gaan. Daarnaast hebben we nog de Scène-editor waarbij je verschillende scènes kunt bewerken voor je livestreams of je opnames. In het tabblad Media zijn alle opnames en afbeeldingen terug te vinden.

 

Het laatste tabblad is Prestaties. Hier kunnen in het eerste tabblad het verbruik van de GPU en het videogeheugen in de gaten gehouden worden. Ook het verbruik van de processor en het RAM geheugen is hier te zien. Natuurlijk mogen de temperaturen en het stroomverbruik niet ontbreken. Het tabblad afstemmen wordt behandeld in het gedeelte overklokken aangezien hier alle overklok instellingen geplaatst zijn. Bij Advies zien we nog aanbevelingen om spellen beter te laten lopen op je computer. Of het veel zin heeft om dit automatisch in te laten stellen verschilt per applicatie. Wat je hier ook ziet is de gemiddelde fps en wat het prestatieniveau is.

Rechts bovenin kunnen we nog naar het instellingen menu door op het tandwieltje te klikken. Daar zien we meerdere tabbladen waar behoorlijk wat instellingen aan te passen zijn. In het eerste scherm kunnen de updates ingesteld worden en probleemdetectie starten of niet wanneer er problemen zijn. In Beeldkwaliteit kunnen instellingen als Anti-Lag en Radeon Boost ingeschakeld worden. bij Display kan de FreeSync ingeschakeld worden als je beeldscherm dit ondersteunt. Ook is Scaling in te schakelen. Met Hotkeys kunnen sneltoetsen geprogrammeerd worden voor verschillende acties. Er zijn nog veel meer opties maar die gaan we hier niet benoemen.

 

Een ander programma is de Aorus Engine. Als we deze opstarten dan zijn daar de snelheden van de kaart te zien. Deze zijn daar ook aan te passen als je dat zou willen. Ook zijn er verschillende profielen op te slaan. Rechts onderin staan nog twee opties: Semi Passive wat te maken heeft met het aansturen van de ventilatoren en LED wat slaat op de verlichting op de kaart. Maar niet alleen op de kaart: alle apparaten die aangestuurd kunnen worden staan in het rijtje aan de linkerkant. Deze kunnen ook gekoppeld worden zodat de verlichting in zijn geheel er mooi uit ziet. In het midden staan de verschillende mogelijkheden terwijl aan de rechterkant de instellingen van de kleuren, snelheden en helderheid aan te passen zijn.

• 

• 

• 

• 

Het logo wat van kleur en stijl kan veranderen.

Terug naar Boven

Het overklokken van een videokaart… vroeger werd het voornamelijk gedaan om echt veel meer FPS uit je kaart te persen. Tegenwoordig wordt het veel minder gedaan om de prestaties maar meer om te kijken wat er mogelijk is met een bepaalde videokaart. Het standaard pakket wat altijd gebruikt wordt om een kaart over te klokken is MSI Afterburner. Met deze software kunnen alle kaarten van alle merken overgeklokt worden, dus niet alleen MSI kaarten. Echter heeft AMD in zijn eigen software ook overklok mogelijkheden toegevoegd onder het kopje prestaties. Dit is wellicht nog makkelijker te gebruiken dan Afterburner.

 

Wanneer je voor het eerst naar het scherm Afstemmen gaat krijg je een End User License Agreement te zien. Hierin staat feitelijk dat het overklokken van de videokaart (er staat inderdaad CPU in de tekst) geheel op eigen risico is en dat AMD niet aansprakelijk is wanneer de processor of andere onderdelen kapot gaan, een instabiel systeem of verlies van gegevens. Logisch, want je gaat buiten de specificaties van AMD werken. In het volgende scherm zien we verschillende opties staan. Met de Afstemregeling kan gekozen worden voor een voorgeprogrammeerde instelling, met Automatisch laat je de software het overklokken doen en met Handmatig kun je zelf alles in gaan stellen. Daaronder zien we vier opties voor het Automatisch overklokken: Standaard, Onderspanning (wat moet zorgen voor lagere temperaturen), GPU overklokken en VRAM overklokken.

 

Ga je naar het tabblad Handmatig dan komen daar wat metertjes en knopjes tevoorschijn. Alles staat nu nog uitgeschakeld waardoor er nog steeds niets aan te passen is. Het feest kan pas echt beginnen als alle schakelaars omgezet worden. Er blijkt meer mogelijk dan in eerste instantie te zien was. Niet alleen kunnen de verschillende onderdelen aangepast worden maar dit kan ook tot in de MHz nauwkeurig. Dit geldt ook voro de ventilatoren en de spanning op de chip. Alles wat je nodig hebt om het uiterste uit een kaart te halen. Nadat je instellingen aangepast hebt is het bovenin mogelijk om een stresstest te draaien. Hiermee is te zien of de instellingen ook stabiel genoeg zijn om in de praktijk te gebruiken. Natuurlijk kunnen hier ook andere applicaties voor gebruikt worden.

Na een hoop tweaken, tests, crashes en gescheld komen we op een waarde uit van 2775MHz op de GPU. Dit is toch een 21% hoger dan de standaard kloksnelheid. Daarbij is het voltage op 1040mV gezet zodat de kaart niet zo warm wordt als normaal het geval is. Het geheugen overklokken was niet zo moeilijk. Hier kon de schuif meteen helemaal naar 2150MHz toe. De fans hebben we ongemoeid gelaten terwijl de Power Tuning op +15% is gezet zodat er genoeg stroom voor de kaart beschikbaar is.

Maar die cijfers klinken allemaal wel leuk, wat levert het nu echt op qua prestaties? Als we Time Spy opnieuw gaan testen dan komen we uit op een waarde van 15897 in de totale test. Eerder was dit 15111. Dit is een winst van slechts 5%. De GPU score komt uit op 20119 ten opzichte van 15822. Dat is een verbetering van zo’n 10%, een leuk extraatje. Bij de Extreme versie zitten we op een GPU winst van 8.8%. In Port Royal wordt een winst behaald van 8,6% wat best netjes is als je bedenkt dat dit een Raytracing test is. Gaan we nog kijken aar Deus Ex op 4K dan gaan we van 75.9 naar 78.6. Hier is de winst een stuk minder groot, slechts 3,5%.

Terug naar Boven

In het laatste hoofdstuk van deze review kijken we nog even naar het verbruik en de temperaturen van de 6900XT. De kaart en koeler mogen dan wel groot qua formaat zijn, de koeling moet wel goed zijn werk doen wil de kaart fatsoenlijk presteren. Zoals we eerder al gezien hebben is het koelblok aan de grote kant dus je zou verwachten dat de koeling wel in orde is. Uiteraard is er de hulp van de Windforce koeler die ervoor moet zorgen dat de warmte snel afgevoerd wordt van de videokaart.

De kaart wordt in Idle stand niet warmer dan 41 graden. Dit is vrij acceptabel. De overige kaarten in de grafiek schommelen immers tussen de 27 en 52 graden waar de laagste temperaturen worden behaald terwijl er ventilatoren draaien op de kaart. Bij de overige kaarten is dat niet het geval. Daar staan de ventilatoren stil op het moment dat er niets gebeurd. Gaan we echter de kaart volledig belasten dan bereiken we een temperatuur van 73 graden wat redelijk aan de hoge kant lijkt te zijn, maar de kaart kan het hebben. Wat minder prettig is, is dat de ventilatoren rond draaien met een snelheid van 2056 toeren per minuut. En daarbij maakt de kaart redelijk wat geluid. Natuurlijk hebben we de kaart niet in een computerkast gebouwd maar zelfs als je dat zou doen dan is de kaart best te horen. Niet echt een pretje.

Dan is het wellicht een forse kaart en de snelste kaart die AMD op het moment heeft, het stroomverbruik valt toch behoorlijk mee. Om het verbruik te meten hebben we de complete pc op een Voltcraft Energy Check 3000 geprikt om het complete verbruik te meten. Alle randapparatuur hoort daar dus ook bij. Doet de machine niets dan hebben we het over “maar” 59 Watt. Gaan we Furmark starten dan komen we uit op een verbruik van 415 Watt. Zeker niet de bijna 500 Watt van de RTX3080 videokaart. Dit is echt netjes gedaan van AMD en Gigabyte.

Terug naar Boven

Met de 6000 serie van AMD is deze fabrikant weer bijna terug waar het hoort namelijk in de buurt van de grote concurrent NVIDIA. Daar heeft men een paar jaar voor nodig gehad maar eindelijk kunnen ze weer een beetje tegenwicht geven ten opzichte van het groene kamp. En wellicht dat daarmee ook de prijzen weer wat gunstiger uit kunnen vallen. Helaas gooide de verkrijgbaarheid van de kaarten een beetje roet in het eten, want de prijzen van aftermarket kaarten waren best hoog. Pas sinds korte tijd beginnen de prijzen iets te zakken. De prijs ligt nog steeds een paar honderd euro boven de prijs van de reference kaart maar dat is bij alle merken zo.

De Gigabyte variant van de 6900XT laat in de synthetische benchmarks over het algemeen zien waar het thuishoort: in de bovenste regionen. Soms moet de kaart helaas de 3080 kaarten voor zich dulden. Waar de kaart op achter blijft is toch wel de Raytracing performance, iets wat het paradepaardje is van Intel. Daar kan Gigabyte echter ook niets aan doen. Full HD is voor deze kaart geen uitdaging en ook 1440P kan de kaart prima aan. 4K is zeker geen probleem, pas wanneer je Metro Exodus met de zwaarste settings start krijgt de kaart het moeilijk maar dat is op het moment het geval met meerdere kaarten. Wat apart is om te vermelden: De scores bij Deus Ex: Mankind Divided, en Far Cry 5 kloppen. Ik heb deze games meerdere malen getest met meerdere installaties en de scores blijven rond deze waardes hangen. Pas op 4K wordt het echte potentieel getoond van de kaart. Wellicht heeft dit te maken met het testplatform. Ook Ghost Recon Breakpoint was apart. Daar waren de normale scores beduidend lager. Pas wanneer de Vulcan versie gestart wordt zijn de scores heel wat beter. Vandaar de dubbele vermelding.

Qua looks ziet de kaart er strak uit. Er zijn twee tinten gebruikt op de koeler en er is een klein beetje verlichting aangebracht. Daardoor wordt het geen grote disco in je computerkast maar kun je toch iets van een aanpassing doen aan het uiterlijk. Dat is in het verleden wel eens anders geweest. De verlichting is aan te sturen via de Aorus Engine, een programma wat niet al te groot is. Het enige wat hierin gedaan kan worden is het overklokken van de kaart en het aanpassen van de verlichting. Het overklokken wordt over het algemeen toch gedaan in de software van AMD, wat handiger is dan de Aorus software of Afterburner. De AMD software is op zich prettig maar kan veel bevatten. Daarom heeft men tegenwoordig verschillende modi gemaakt zodat je ook het minimale kunt installeren.

We hadden het er net al over: het overklokken van de kaart. Als er naar de absolute cijfers gekeken wordt dan is het overklokken van de kaart echt wel de moeite waard. De kloksnelheid van de GPU is vrij goed op te krikken met maar liefst 21% (let wel, dit verschilt per sample). Het geheugen staat helaas vast op 2150MHz dus veel meer was daar niet uit te halen. Ga je kijken wat voor prestatiewinst het nu echt brengt dan komen we op 5 tot 9%. Alle winst is leuk natuurlijk, vooral als je er niet meer voor hoeft te betalen. Het verbruik stijgt helaas daardoor wel met zo’n 50 tot 70 Watt ten opzichte van de standaard kloksnelheden.

De prijs van deze kaart ligt wel een stuk hoger dan de Reference kaart. Het verschil is ongeveer €275,- maar op het moment van schrijven is deze kaart wel het goedkoopste wat het ooit is geweest. Desondanks blijft €1399,- een hoop geld.

Mocht je op- en/of aanmerkingen hebben of iets te vragen, dan hoor ik het uiteraard graag. Mocht je dit een leuke review vinden, dan hoor ik het dit natuurlijk ook graag. 

 Het motiveert mij om nog meer reviews te maken.

Terug naar Boven