Videokaarten Nvidia GeForce RTX 4080 16GB Founders Edition Review 7 augustus 20231089 views0 Share By Rooieduvel Share Nvidia GeForce RTX 4080 16GB Founders Edition7.5De RTX 4080 had de meest rommelige introductie die ik mij kan herinneren: 2 verschillende kaarten met dezelfde naam willen voeren. Maar uiteindelijk is de ware kaart opgestaan. Puur kijkend naar de prestaties is de 4080 FE een prima kaart. Spellen zijn prima te spelen op 4K resolutie, de kaart is stil en wordt niet echt warm. Het grootste probleem is echter wel de prijs. Er moet helaas diep in de buidel getast worden wil je deze prestaties hebben, vooral in vergelijking met de vorige *080 kaart. Prijs/prestatie is hetzelfde als bij de 4090 kaart. Ook het verloopstuk is een minpunt maar dat is op te lossen door een andere kabel aan te schaffen. TopPrima 4K resultatenLage temperaturen Lekker stil HDMI 2.1 beschikbaar Verbruik valt mee in vergelijking met vorige generatie FlopPrijs is toch een pijnpunt Weer een verloop nodig Kaart is best groot Voordat ik begin met deze review: deze kaart heeft een vriend voor mij geregeld op het moment dat de kaart uit kwam. Na de review is de kaart doorverkocht aan een gelukkige Tweaker die er minder voor betaald heeft dan ik in eerste instantie heb gedaan. Hardware releases: het gebeurt in alle lagen van de computer industrie. Meestal komt dit door nieuwe technieken en verbeterde hardware. Processoren worden vaak aangepast waarbij vaak ook het moederbord ook vervangen moet worden. Hetzelfde gebeurt bij videokaarten. Er worden nieuwe technieken of toepassingen bedacht wat soms grote verbeteringen met zich mee brengt. Dit proces is ook doorgegaan tijdens de Corona periode en heeft (ook mede door de mining hype) gezorgd voor veel problemen omdat bedrijven geen componenten meer op voorraad hadden. Gelukkig is dit anno 2023 niet meer het geval. 20 September 2022 kwam de keynote met nieuws waar mensen al een tijd op hadden zitten wachten. De nieuwe Ada Lovelace kaarten zouden eraan komen. De eerste kaarten die bekend werden gemaakt waren de RTX 4090, de RTX 4080 16GB en de 4080 12GB… De 4090 kwam op 12 oktober uit en de 4080 16GB kwam uit in November. De 12GB versie werd uiteindelijk geschrapt en “omgedoopt” tot de RTX 4070 Ti. Dit vanwege het feit dat, ook al hadden de twee kaarten dezelfde naam, de kaarten compleet verschillende specificaties hadden. Dit was veel te verwarrend voor de consument en daar kwamen dus enorm veel klachten over. Naast de kaarten die door de verschillende fabrikanten gemaakt worden heeft NVIDIA ook een eigen variant van deze kaart. Het grootste probleem is dat deze kaart maar op één plek te koop is voor Nederland. Dit is bij een Duitse webwinkel waar de kaart zo nu en dan verschijnt, al is hij makkelijker te kopen dan in het verleden. Op het moment van schrijven is de kaart zelfs te koop. De kaart had een introductieprijs van maar liefst €1480 maar deze prijs is inmiddels erg gezakt naar €1329,-. Dit is al €150,- minder dan in het begin. Maar wat krijg je nu precies met de aankoop van deze kaart? We gaan het zien in deze review. Architectuur Specificaties Unboxing Prestaties Synthetische benchmarks Full HD 1440p 4K resolutie Software Temperaturen en verbruik Overclocking Conclusie Laten we eens kijken wat Ada Lovelace precies in houdt. Eerst werpen we een blik op de chip zelf. Deze belooft namelijk heel wat. Zo bevat de nieuwe GPU maar liefst maximaal 76 miljard transistoren. Dit komt voornamelijk door het 4N procedé van TSMC. De 30-serie maakte gebruik van het 8nm procedé van Samsung. Door het kleinere procedé kunnen er op een kleiner oppervlak net zoveel transistoren geplaatst worden of meer stuks op een zelfde oppervlak. De chip moet zuiniger zijn, efficiënter en uiteraard veel sneller. De kaart komt volgens NVIDIA met nieuwe Streaming Multiprocessors, een nieuwe generatie RT Cores EN Tensor Cores en een verbeterde versie van DLSS. De chip is gebouwd rondom 12 GPC’s wat de afkorting is voor Graphics Processing Clusters. Elke GPC bestaat weer uit een Raster Engine, 6 TPC’s en 16 ROP’s. Gaan we hier nog verder op inzoomen dan heeft elke TPC 2 SM’s (Streaming Multiprocessors) en een Polymorph engine. Per kaart wordt bepaald hoeveel van deze GPC’s actief zijn. De opbouw van een Streaming Multiprocessor is redelijk gelijk gebleven aan de vorige generatie. Per SM zijn er 4 clusters. Ieder cluster bevat 32 CUDA cores en één Tensor core. Daarnaast is er een RT core beschikbaar per SM. Hoeveel cores er uiteindelijk nu actief zijn wordt per kaart bepaald. De 4090 heeft 11 GPC’s ingeschakeld terwijl de 4090 Ti wellicht de beschikking krijgt over alle clusters. Een van de belangrijkste verbeteringen is de manier waarop de rekenkracht gebruikt wordt van de GPU. In plaats van willekeurig alles door elkaar te gaan verwerken maakt Ada Lovelace gebruik van Shader Execution Reordering oftewel SER. Hierdoor worden taken gegroepeerd aangeboden in plaats van door elkaar. Aangezien een pakket van dezelfde taken makkelijker verwerkt wordt dan wanneer alles door elkaar zit worden de taken ook sneller afgehandeld. Het sorteren van de data kost ook wel wat performance maar de winst is veel en veel groter, vooral bij raytracing taken. Met DLSS3 wilt NVIDIA ook winst behalen met het gamen op hogere resoluties. Dit doet men door te kijken naar de informatie van het vorige en huidige beeld en op die manier niet alleen het beeld te verbeteren maar zelf een compleet nieuw frame te genereren. Dit heet, hoe kan het ook anders, Frame Generation. Hiervoor wordt niet alleen gebruik gemaakt van upscaling maar ook van een techniek genaamd Optical Flow Accelerator, iets wat in de GPU ingebakken zit. Let wel: deze techniek maakt geen toekomstige frames aan maar zet frames tussen de vorige en huidige frame in. Mocht je meer willen lezen dan verwijs ik je graag naar de pagina van NVIDIA Terug naar boven Voordat we de kaart gaan bekijken, eerst even de theorie. De 4080 kaarten maken, in tegenstelling tot de 4090, gebruik van de AD103 chip. Dit is nogal een aparte naamgeving omdat NVIDIA in het verleden alleen maar gebruik maakte van even cijfers voor hun GPU’s. De grootte van de die is 379mm2 terwijl de AD102 608,5mm2 groot is. De chip heeft 45,9 miljard transistors aan boord. Er zijn 6 GPC’s volledig ingeschakeld met 12 SM’s en 1 GPC waarvan er 8 ingeschakeld zijn. Dit geeft een totaal van 9728 cuda cores, 304 tensor cores en 76 RT-cores. De standaard kloksnelheid van de kaart ligt op 2205 MHz terwijl de boost clock 2505MHz is. Er is door NVIDIA 16GB aan GDDR6X geheugen op de kaart geplaatst wat geklikt is op 22,4Gbit/s. Deze moet wel gebruik maken van een 256bit geheugenbus waardoor de totale snelheid uiteindelijk lager ligt. Het TDP komt uit op 320 Watt en er wordt aangeraden gebruik te maken van een voeding van 750 Watt. Net zoals bij de 4090 wordt er een adapter geleverd voor de stroom, echter is dit een versie met 3 aansluitingen in plaats van 4. Wil je meer informatie, kijk dan op de internetpagina van NVIDIA. Terug naar boven De theorie hebben we nu gehad. Tijd om eens te kijken naar wat we nu echt in handen hebben. Net zoals de doos van de 4090FE is deze doos ook behoorlijk groot. De echte doos zit verpakt in een bruine omdoos die er minder aantrekkelijk uit ziet. Als de strip losgetrokken wordt, het deksel omhoog getild wordt en de zijkanten worden weggeklapt zie we pas de echte doos waar de videokaart in zit. Op de bovenkant van de doos staat een infinity teken wat we ook tegenkomen op de kaart zelf. Op de voorkant van de doos zien we de naam van de kaart, wel zo handig om te weten wat er in de doos zit. Op de achterkant vinden we de specificaties, de inhoud van de doos en de gegevens voor support. Aan beide zijkanten van de doos zitten stickers met een strip. Deze kunnen we lostrekken zodat de doos ook open kan. Klappen we deze doos open dan zien we daar keurig de kaart liggen. Als we de kaart even uit de doos halen dan zien we een lipje zitten. Dit lipje is onderdeel van een doosje met accessoires. Alhoewel: accessoires… dit is niets meer dan een simpele handleiding en een verloopstekker om de kaart te voorzien van stroom. Deze adapter is wel nodig aangezien NVIDIA de connector weer heeft aangepast. De ene kant bevat de nieuwe 12VHPWR connector, de andere kant bevat drie PCIe 8-pins connectoren. Tenzij je een nieuwe voeding hebt gekocht heb je of deze adapter nodig of een kabel die geleverd wordt door de fabrikant van de voeding of een kabel van een bedrijf wat custom kabels maakt. De handleiding laat overigens zien hoe het geheel aangesloten moet worden. Wel is het noodzaak om de connector goed in de kaart te steken anders kan er kortsluiting ontstaan. Als we dan naar de kaart gaan kijken dan heeft deze hetzelfde ontwerp als de Founders Edition kaart uit de 30-serie en de 4090 kaart. Ook deze kaart heeft aan fitness gedaan. De printplaat van de kaart zelf is niet groot maar het koelblok is echt behoorlijk groot. De kaart is ook 3 sloten dik, net zoals zijn grote broer. Sommige after-market kaarten gaan daar nog eens overheen. Dat deze kaart onderdeel is van de Founders Edition familie is te zien aan het kleurenschema wat hetzelfde is: zwart met aluminium delen. Ook hier heeft NVIDIA gekozen voor diagonale koelvinnen om de warmte zo goed mogelijk af te voeren van de chip en het geheugen. De kaart heeft standaard geen kleur op de kaart maar we zullen later zien dat de kaart toch een RGB element aan boord heeft. De voorkant van de kaart heeft één ventilator. Dit lijkt vreemd maar er zijn meer ventilatoren verstopt. Deze variant trekt koele lucht aan en blaast dit door het blok heen zodat de warmte afgegeven wordt aan de buitenlucht. De rechterkant van het blok heeft alleen maar koelvinnen. Kijk je hier doorheen dan zie je aan de andere kant de tweede ventilator zitten die moet zorgen dat het geheel een normale bedrijfstemperatuur heeft. In het midden zien we een X gemaakt van aluminium strips. Aan de bovenkant zien we links een stukje van het aluminium zitten wat vervolgens schuin naar beneden buigt. Hier is verder niets bijzonders aan. In het midden zien we koelvinnen die moeten zorgen dat de warmte van de GPU enigszins afgevoerd wordt van de kaart. Hier zien we ook de nieuwe connector zitten genaamd de 12VHPWR. Deze lijkt op de 12-pins connector uit de 30-reeks maar er zijn vier extra pinnen aan toegevoegd. De oude connector past niet in de nieuwe aansluiting dus vergissen is niet mogelijk. Aan de rechterkant van de kaart vinden we de GeForce RTX tekst terug. De achterkant is netjes voorzien van een backplate. Alleen is niet elke backplate in de 40 reeks hetzelfde. Op deze plaat vinden we de RTX 4080 tekst zodat te zien is dat deze plaat ook voor deze kaart gemaakt is. Rechts zien we de tweede ventilator terug. Deze moet ervoor zorgen dat warme lucht van de kaart zo goed mogelijk weggeblazen wordt van het koelblok. Het is goed te zien dat de bladen anders staan dan bij de ventilator aan de voorkant. Kijk je door de ventilator heen dan zie je de tafel door de ribben heen: er zit verder niets van een printplaat. Werpen we nog even een blik op de achterkant. Daar vinden we vier aansluitingen: drie Displaypoort 1.4a connectoren en één HDMI 2.1 connector. Dit is gelijk gebleven aan de vorige generatie en de 4090. Op zich jammer om te zien dat er niet gekozen is voor de nieuwe DP 2.0 standaard. Deze is al een tijdje uit maar men heeft ervoor gekozen deze niet te gebruiken. Nu is het wel zo dat er nog geen apparaat is dat gebruik maakt van Displaypoort 2.0 maar wat niet is kan nog komen. Er is wel HDMI 2.1 aanwezig wat moet zorgen voor voldoende bandbreedte om 8K weer te geven. Als de kaart eenmaal is aangesloten laat hij nog iets van verlichting zien. Dit is vrij subtiel uitgevoerd, namelijk alleen het GEFORCE RTX logo wat wit weergegeven wordt. De kleur hiervan is aan te passen via de software van Corsair genaamd iCue. Maar andere pakketten zoals Signal RGB kunnen ook de verlichting aanpassen, mocht je geen software van Corsair willen gebruiken. Terug naar boven Tijdens de vorige generatie videokaarten merkten we dat de Ryzen 3000 processor steeds meer een bottleneck begon te vormen tijdens het benchmarken. Het was een mooie middenmoter processor maar het gebeurde meer dan eens dat de resultaten afhankelijk waren van andere onderdelen. Om dit tegen te gaan zijn we tijdens de voorbereiding gewisseld naar een nieuw platform in de vorm van een Core i9 12900K op het Z690 platform. Dit moet voor nu even voldoende zijn om te zorgen dat games maximaal kunnen presteren (al is dat altijd de vraag met nieuwe generaties videokaarten). Tevens hebben we het testveld onder handen genomen en zijn er benchmarks verdwenen en bijgekomen. We hebben daarom oudere kaarten getest op het nieuwe platform om een vergelijking te kunnen maken. Het nieuwe platform bestaat uit de volgende onderdelen: Intel Core i9 12900K Gigabyte Z690 Aorus Pro moederbord 2 x 16 GB Kingston Fury Beast KF552C40BBK2-32 geheugen NZXT Kraken X73 360mm AIO waterkoeler Kingston Fury Renegade SSD 1TB SSD Cooler Master Test Bench V2 Be Quiet Dark Power Pro 1000 Watt voeding Windows 11 Professional NL 64-bit AOC U2879VF 4K monitor Hieronder vinden we een lijst met de reeds geteste kaarten en de bijbehorende driver versies. Deze versies proberen we wel zoveel mogelijk gelijk te houden maar dat lukt helaas niet altijd doordat er nieuwere versies van drivers uitkomen voor nieuwe kaarten. De tests zijn 3 keer uitgevoerd en er is een gemiddelde genomen van de resultaten om eventuele pieken of dalen uit de resultaten te filteren. Mochten er afwijkingen zijn dan zijn de benchmark nogmaals uitgevoerd. Let wel op dat de resultaten zoals hieronder vermeld staan niet overeen hoeven te komen met jouw tests. De resultaten kunnen per systeem verschillen en zelfs per videokaart. Synthetische Benchmarks We beginnen de tests met een paar bekenden: 3D Mark en Superposition. Tevens testen we Raytracing met Port Royal. Deze behoort tot het pakket van 3D Mark en is hiervoor speciaal ontwikkeld. Nieuw in het assortiment is Speedway. Deze test is ontwikkeld door verschillende partijen om echt het maximale uit een videokaart te halen. Speedway demonstreert wat er allemaal mogelijk is met de nieuwe DX12 API gecombineerd met Raytracing. Aangezien AMD ook steeds beter overweg kan met deze techniek zijn de 6000 series kaarten ook getest. De RTX 4080 weet alle oudere kaarten voor te blijven, in zowel DirectX 11, DirectX 12 tests en bij Raytracing. Dat mag je eigenlijk ook wel verwachten van een kaart uit deze generatie en met dit prijskaartje. Wel moet hij zijn grote broer, de 4090, voor zich dulden. Die verschillen kunnen toch behoorlijk oplopen, tot wel zo’n 50% in 3D Mark benchmarks. Bij Superposition op medium is het verschil miniem en zien we de effecten van de CPU bottleneck. Naar mate de tests zwaarder worden wordt de afstand tussen de twee 40-series kaarten groter en groter. Ook daar zien we een verschil van 50%. Toch weet de 4080 in de 8K test een score neer te zetten boven de 60 fps wat toch netjes te noemen is. 1920 x 1080 Laten we de twee bijzondere tests achter ons en gaan we ons richten op games. Daar is de kaart immers voor gemaakt. Full HD is nog steeds de meest populaire resolutie volgens de Steam Survey. Juni 2022 laat zien dat maar liefst 66% van de mensen een monitor gebruikt van 1920 x 1080. 1440p is echter wel bezig met een opmars. We zien hier toch een paar opmerkelijke zaken. De 4080 staat niet altijd op de tweede plaats met zijn score. Dat is geheel te danken aan de CPU bottleneck waar we het net ook over hadden. De videokaart moet wachten op gegevens vanuit de processor. Pas wanneer de hoogste instelling gekozen wordt weer de kaart te laten zien wat hij kan. Far Cry 6 blijft een speciaal iets in combinatie met NVIDIA kaarten. Daar zakt de 4080 door het ijs en is zelfs een RTX 3060 sneller. Opmerkelijk is Shadow of the Tomb Raider met DLSS aan. De 4080 weet hier zelfs de koppositie te pakken, als is het verschil met de 4090 te verwaarlozen. 2560 x 1440 We voeren de resolutie een stap op en komen uit op QHD. Daar zien we eigenlijk hetzelfde beeld terug als op Full HD. De kaart staat steevast op de tweede plaats, behalve bij Far Cry 6. Hij weet ietsjes beter te presteren maar komt nog steeds onder een 3080 terecht bij de Ultra setting in dat spel. En ook hier zien we dat de kaart net boven de 4090 staat in Shadow of the Tomb Raider met DLSS aan. Dat is ook het geval ineens bij Borderlands 3. De verschillen met de 4090 kaart wisselen ook heel erg: soms is er amper een verschil (neem Watch Dogs op Ultra) en de andere keer is er een heel groot verschil (neem Metro Exodus op Extreme). Op deze laatstgenoemde na komen alle scores boven de 100 fps wat prima te noemen is. 3840 x 2160 Gaan we nog een tree hoger en komen we uit op 4K. De kaart heeft eindelijk zijn plekje gevonden als de nummer 2. Zelfs bij Far Cry lukt dit nu als is het verschil met AMD klein. De kaart weet keurige scores neer te zetten waar alleen bij Metro Exodus de score net onder de 60 fps uit komt. Cyberpunk 2077 op High komt net boven de score van 60 uit. En ook op deze resolutie hangt het net af van welke test er gedraaid wordt: soms is het verschil klein en soms is het groot. Let wel: dit zijn scores van games die op dit moment al even op de markt zijn. Nieuwe games gaan steeds meer resources verbruiken dus wat nu goed is zal over een paar jaar minder goed zijn. Dan zullen de instellingen een stapje terug moeten. Maar daar is op het moment nog geen sprake van. Terug naar boven NVIDIA levert al een tijdje wat software bij zijn videokaarten. Deze software is niet los te installeren maar wordt mee geïnstalleerd met de drivers. Tijdens de installatie is er een keuze mogelijkheid tussen alleen de drivers of de drivers met de software. Het is niet verplicht en veel meerwaarde heeft deze software niet. Maar het kan een paar instellingen bevatten die je wellicht interessant vindt. Vandaar dat we hier nog even een blik op werpen. Het startscherm laat een overzicht zien van de spellen die op het moment geïnstalleerd zijn op de computer. Ga je met de muis over één van de applicaties of spellen dan is daar een knop te zien waarmee het programma te starten is en een knop waarmee de details van een spel te zien zijn. Als je een spel aan klikt dan krijg je een afbeelding te zien van het betreffende spel. Onderin zijn de huidige instellingen te zien en de aanbevolen instellingen. Rechts is er een knop waarmee in één keer alle aanbevolen instellingen toegepast worden. Klik je linksboven op de pijl dan komt er een balk tevoorschijn met alle geïnstalleerde spellen op de machine. Zo is het mogelijk snel te wisselen tussen de verschillende applicaties, wel zo handig. Het scheelt weer een paar keer klikken namelijk. In het volgende tabblad kan er gecontroleerd worden of er een nieuwe versie is van het stuurprogramma. Aanbevolen wordt dat de nieuwste versie geïnstalleerd wordt. Dit kan namelijk een behoorlijke winst opleveren in een spel of applicatie. (Al kan het zijn dat een stuurprogramma ook voor problemen kan zorgen). Als er een nieuwere versie beschikbaar is dan kan hij meteen gedownload worden. Verder staan er een paar nieuwsfeitjes in het scherm, mocht je daar interesse in hebben. Klikken we rechtsboven op het tandwieltje dan komt er een opties scherm naar voren. Hier zijn vier tabbladen te zien die we even kort gaan doornemen. Het eerste scherm bevat informatie over het systeem, de software versie, de taal, een overlay die ingeschakeld kan worden en een aantal functies die beschikbaar zijn binnen de software. Het volgende tabblad bevat wat informatie over het NVIDIA account. Het is jammer om te zien dat er een account nodig is voor het gebruiken van de software. Gelukkig is deze makkelijk aan te maken. Mocht je informatie willen bewerken dan kan dit door op het potlood icoontje te klikken. Het tabblad Games en Apps laat het aantal Games of Apps zien wat op dat moment geïnstalleerd zijn. Mochten er een aantal ontbreken dan is het mogelijk om zelf een locatie toe te voegen waar de software moet gaan zoeken naar nieuwe spellen. Tevens kan hier ingesteld worden dat de GEFORCE Experience de nieuw toegevoegde games automatisch optimaliseert voordat deze gestart worden. Als laatste is het mogelijk om spellen naar een NVIDIA Shield apparaat te streamen. Deze moet dan wel in hetzelfde netwerk aanwezig zijn anders gaat het nog niet werken. Mocht hier een spel missen dan kan deze ook weer toegevoegd worden. Op deze manier is er maar één computer nodig om op verschillende schermen te kunnen gamen. Uiteraard moet er dan wel een Shield actief zijn op dat scherm. Terug naar boven Het volgende wat we in deze review gaan bekijken zijn de temperaturen en het verbruik van deze videokaart. Aangezien het een kaart is uit de 80 reeks zou je verwachten dat de temperaturen mee zullen vallen. Echter kan het ook zo zijn dat er bezuinigd is op de koeling zodat de temperaturen toch vrij hoog worden terwijl er verdiend wordt aan de slechte koeling. Zoals we bij de unboxing al zagen wordt de koeling verzorgd door twee ventilatoren waarbij de rechter ventilator de lucht door het koelblok weer afvoert de kast in. Beter is het natuurlijk om de warmte meteen af te voeren naar buiten maar daar is hier niet voor gekozen. Is de machine niets aan het doen behalve het weergeven van beeld dan is de temperatuur van de kaart maar 39 graden. Dit is een beetje in lijn met de overige kaarten die we tot nu toe getest hebben. Daarbij draait de ventilator helemaal niet dus dan is er ook geen extra geluidsproductie. Trappen we de kaart vervolgens op zijn staart met Furmark dan stijgt de temperatuur naar 61 graden. Dit is dus weer vrij laag in vergelijking met de overige kaarten. Daarbij draaien de ventilatoren op een snelheid van maar 1300 toeren per minuut. Dat is echt laag te noemen. Doordat deze ventilatoren dus zo traag draaien is de kaart ook aardig stil te noemen. Deze kaart heeft dus geen aanpassingen nodig om een stil systeem te bouwen. Kijken we ook nog even naar het verbruik. Om dit te meten hebben we bij de stekker het verbruik gemeten van de computer middels een Voltcraft Energy Check 3000. Daarmee wordt dus ook het moederbord, geluidskaart, waterkoeler, toetsenbord en muis meegenomen. De pc verbruikt 68 Watt wanneer de machine niets speciaals aan het doen is. Dat is iets minder dan de 4090 en een beetje in lijn met andere kaarten. Gaan we de kaart vol belasten dan stijgt het complete verbruik van het systeem naar 410 Watt. Dit is nog steeds niet veel, het is zelfs minder dan een 3080 kaart. De kaart zelf verstookt “maar” 311 Watt. Het is nog steeds redelijk wat maar een dikke voeding is niet echt nodig met deze kaart. Bij AC: Valhalla zakt het verbruik zelfs naar 372 Watt, wat doet vermoeden dat een 650 Watt gold voeding al genoeg is voor dit systeem. Terug naar boven Het laatste gedeelte van de review gaat over het overklokken van je hardware. Sommige mensen doen het om betere prestaties uit hun hardware te krijgen, anderen om te kunnen pronken met hun benchmark scores. Nu is het overklokken niet geheel zonder risico want de kans bestaat dat de hardware kapot gaat tijdens het testen. Dit wordt dan ook niet gedekt door garantie. Gelukkig zijn er steeds meer beveiligingen die ervoor zorgen dat het niet fout kan gaan. Wil je dover deze limieten heen dan moet je die zelf uitzetten. Nu klokken kaarten van NVIDIA zichzelf al deels over dankzij GPU boost. Als de temperatuur het toe laat zal de videokaart zichzelf hoger klokken. Maar wat is er nu echt mogelijk? Om dit uit te vinden gaan we zelf aan de slag. Eerst kijken we wat de standaard waardes zijn van de kaart. Dit is uit te lezen via GPU-Z, gemaakt door TechPowerUP. In tegenstelling tot de software van AMD heeft NVIDIA geen eigen software om mee over te klokken. Gelukkig zijn er wel verschillende pakketten om mee over te klokken zoals EVGA Precision XOC en MSI afterburner, twee van de bekendere tools. Voor deze kaart gebruiken we MSI Afterburner aangezien ik meer bekend ben met dit programma. De verschillende waardes zijn aan te passen door de sliders te bewegen of door een waarde in te vullen bij het aantal. Let wel: de waarde die ingevuld wordt, wordt toegevoegd of verminderd op de standaard waarde. Dat is dus NIET de nieuwe waarde. Na een hoop testwerk komen we op een winst van 170 MHz op de GPU Clock en 1000 MHz op het geheugen. De GPU is daarmee 7,7% sneller en het geheugen 9% sneller. Daarbij hebben we de Power Limit wel moeten verhogen met 10% maar de kaart kan dat hebben. De resultaten zijn leuk maar wat levert dit nu effectief op voor winst? Kijken we naar Time Spy dan gaan we van een 26075 naar een score van 26963. Dit is slechts 3,4% sneller. De GPU score laat een verbetering zien van 4,3%, niet echt spectaculair te noemen. In Extreme zien we stijgingen van 4,25 en 5,5%. Ietsjes beter maar nog niet baanbrekend. Port Royal dan: ook “slechts” 5,5%. Maar hoe zit het met games? AC:Valhalla op Ultra gaat van 98,3 naar 103,3 en Cyberpunk Ultra op 4K stijgt van 61,6 naar 64,6. Als je dan bedenkt dat de hardware sneller slijt dan is het de vraag of het overklokken de moeite waard is. De temperaturen stijgen gelukkig niet zo hard: de kaart wordt slechts 3 tot 4 graden warmer. Het verbruik kom ook uit op “maar” 447 Watt. Niet schokkend dus. Terug naar boven Dan komen we eindelijk aan bij de conclusie van deze nogal lange review. Wat brengt deze kaart op de tafel en vooral: is deze kaart zijn geld waard? Laten we voorop stellen dat in de tussentijd de prijzen van videokaarten in Nederland iets gedaald zijn vanwege de wisselkoers. De kaart moet ondertussen zo’n €150,- minder kosten dan toen hij uit kwam. De kaart is inmiddels wel iets beter te krijgen. Op het moment van schrijven (eind Juli) is hij op voorraad via de site van NVIDIA (die weer door linkt naar een Duitse webshop). Ook heeft de kaart wellicht de meest rommelige introductie gehad die ik mij kan herinneren. Gelukkig heeft NVIDIA deze fout uiteindelijk rechtgezet. De prestaties van deze kaart zijn niet zo slecht als gedacht. De scores zijn gewoon prima te noemen en de kaart weet inderdaad zijn plek te vinden. Op Full HD hebben we helaas soms een CPU bottleneck. De kaarten worden gewoon te snel voor de processor en die heeft moeite om werk aan de videokaart te leveren. Gevolg is dat de scores soms dicht bij elkaar liggen of dat een zwakkere kaart ineens bovenaan staat. Als de kwaliteit en vooral de resolutie omhoog geschroefd worden dan staat de kaart netjes achter de 4090. Op een enkele test na zijn alle scores boven de 60fps en dat is wat je wilt tijdens het spelen van een spel. Dit geldt ook voor Raytracing, toch een beetje het paradepaardje van NVIDIA. Het uiterlijk van de kaart is simpel maar eenvoudig. Er zijn geen flitsende kleuren aanwezig maar het geheel is uitgevoerd in zwart en aluminium. Er is een klein beetje RGB verlichting aanwezig in de vorm van het GeForce RTX logo. Deze is standaard wit maar kan met software aangepast worden. Helaas heeft ook deze kaart een nieuwe voedingsconnector gekregen. Niet de 12-pins connector van de 30-series maar de 12VHPWR connector. Het verschil zijn de sense pins die doorgeven hoeveel stroom een kaart nodig heeft. NVIDIA levert een adapter mee met de kaart maar qua uiterlijk is het geen verbetering. Er moeten namelijk drie PCIe kabels op de adapter aangesloten worden. Gelukkig heeft menig fabrikant een eigen kabel op de markt gebracht voor hun voeding. Dit is een betere oplossing. Het is mogelijk om de kaart over te klokken om meer prestaties uit de GPU te halen. Of je het aan durft om een videokaart met deze prijs over te klokken en daarbij kapot te kunnen maken laat ik in het midden. Uit onze tests bleek dat de waardes zo’n 8 tot 9% hoger liggen maar dat dit niet één op één vertaald kan worden in een stijging van de prestaties. Deze zijn slechts 5% hoger. Dit lijkt ons niet echt de moeite. De levensduur van de kaart wordt hiermee potentieel verkort. Waar de kaart wel in uit blinkt zijn de temperaturen. Tijdens onze Furmark test werd de kaart niet warmer dan zo’n 61 graden. Dit is behoorlijk laag. In AC: Valhalla komt deze niet eens boven de 55 graden. Daarbij is het verbruik in Furmark 411 Watt maar tijdens een spelletje AC daalt dit naar 372 Watt. Wanneer de kaart overgeklokt is wordt de temperatuur maximaal 65 graden en het verbruik 447 Watt. Ook dit zijn weer nette scores. De prestaties van deze kaart zijn goed maar helaas is de prijs/prestatie verhouding een stuk minder goed. Deze ligt op dezelfde lijn als de 4090 en is wat mij betreft net ietsjes te duur. Zou de kaart richting de €1200,- gaan dan lijkt mij de verhouding beter in balans. Mocht je de kaart voor deze prijs of minder kunnen krijgen dan heb je een leuke deal in handen. Mocht je op- en/of aanmerkingen hebben of iets te vragen, dan hoor ik het uiteraard graag. Mocht je dit een leuke review vinden, dan hoor ik het dit natuurlijk ook graag. 🙂 Het motiveert mij om nog meer reviews te maken. Terug naar boven Share this:TwitterFacebook Share Wat vind jij? Vlammend 0 Tof 0 Heet 1 Meh 0 Nope 0
Toetsenborden Corsair K65 Plus Wireless review Voordat we met deze review starten wil ik Corsair bedanken voor het beschikbaar stellen van ... By Rooieduvel16 juli 2024
Behuizingen NZXT H7 Wit review NZXT is een fabrikant die al 20 jaar op de pc markt actief is. Het ... By Rooieduvel27 mei 2024
Videokaarten ASUS TUF Gaming Radeon RX 7800 XT White OC Edition 16GB review Voordat ik deze review begin: deze kaart is onderdeel van een giveaway pc die door ... By Rooieduvel14 april 2024
Videokaarten Powercolor Fighter AMD Radeon RX 7600 8GB review Voordat ik begin met deze review: de kaart is gekocht voor een pc project van ... By Rooieduvel27 maart 2024
Videokaarten Sapphire AMD Radeon RX 7900 XT 20GB review Voordat ik deze review begin: Deze kaart is aangekocht voor een project build. De kaart ... By Rooieduvel14 maart 2024
Videokaarten Intel Arc A770 16GB review Voor ik deze review begin wil ik aangeven dat deze kaart door mijzelf is gekocht. ... By Rooieduvel31 januari 2024